"Жербөбөк" барагынын кодун көрүү

[[Файл:Meerkat_(Suricata_suricatta).jpg|link=https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Meerkat_(Suricata_suricatta).jpg|thumb|Антверпен ажайыпканадагы жербөбөгү]]
'''Жербөбөк''' ({{lang-la|Suricata suricatta}}) — мангусттар тукумундагы сүт эмүүчүлөрдүн бир түрү (Herpestidae). Түштүк Африкада (негизинен Калахари чөлүндө: түштүк-батыш [[Ангола|Анголанын]], [[Намибия|Намибиянын]], [[Ботсвана|Ботсвананын]] жана [[Түштүк-Африка Республикасы|Түштүк Африканын]] аймактарында) таралган<ref name="Fuehrer">''Fuehrer T.'' [http://animaldiversity.ummz.umich.edu/site/accounts/information/Suricata_suricatta.html ''Suricata suricatta'' (meerkat)] — Animal Diversity Web</ref>.

== Жайылтуусу ==
Мангуст түрлөрүнүн ичинен мееркаттар дээрлик бак-дарактары жок ачык жана ээн жерлерде жашайт. Аларды саванналардын жана ачык түздүктөрдүн аймактарында кездештирүүгө болот, ал эми жербөбөктөр катуу жери бар жерлерде отурукташканды жакшы көрүшөт<ref name="Fuehrer" />.

== Сүрөттөмөсү ==
Жербөбөктөр — кичинекей мангустар, дене салмагы 700-750 г. Жербөбөктүн денесинин узундугу (башын кошкондо) 25-35 см, куйругу (ичке жана учуна карай ичке) 17,5тен 17,5ке чейин. 25 см Миркаттын тиш формуласы төмөнкүдөй:

<math>I{3 \over 3} C{1 \over 1} P{3 \over 3} M{2 \over 2}\,\,=36,</math>

(Бул жерде <math>I</math> - кашка тиштер, <math>C</math> - азуу тиштер, <math>P</math> - премолярлар, <math>M</math> - молярлар), демек, анын жалпы 36 тиши бар. Ошол эле учурда азуу тиштери бир аз ийри, азуу төшү бийик учтуу туберкулездүү<ref name="Fuehrer" />.

Жүн түсү, адатта, кызгылт-күрөң болот. Бардык жербөбөктөргө кара тилкелердин мүнөздүү үлгүсү бар, ал жеке түкчөлөрдөн турат, алардын учтары кара түскө боёлгон. Башы ак, кулагы кара, мурду күрөң, куйругу сары, куйруктун учу кара. Жүнү узун жана жумшак, асты кочкул кызыл. Курсактагы жана көкүрөктөгү пальто кыска. Миркаттын дене түзүлүшү сымбаттуу, бирок аны калың жүндөрү жашырып турат. Жытылуу сырды бөлүп чыгарган чака бездери бар, алар тери бүктөмүндө катылган, ошол эле бүктөмдө секретордук секрециялар сакталат. Алдыңкы буттарында узун жана күчтүү тырмактары бар. Аялдардын 6 эмчеги бар.

Жербөбөктөр жигердүү казуучу жаныбарлар. Жербөбөктөрдүн колониялары африкалык жер тайынын таштап кеткен чуңкурларын казышат же колдонушат. Чуңкурлар терең, көбүнчө 1,5 метрден жана андан да терең, бир нече кире бериштери бар. Алар тоолуу аймакта жашаса, анда аскалуу үңкүрлөр аларга баш калкалоочу жай катары кызмат кылат. Алар күнүмдүк жашоо өткөрүшөт. Жылуу күнү алар эң кызык позаларды алып, күнгө сүзүүнү жактырышат. Алар арткы буттарында көпкө тура алышат. Турак-жайлар тез-тез алмашып турат, ал эми жаңы турак-жай эскисинен 1-2 км алыстыкта болуп калат.

Жербөбөктөрдүн жашоо узактыгы табиятта орточо 4-5 жыл болсо, үй шартында 12-14 жылга чейин жетиши мүмкүн.

== Шилтемелери ==